प्राचीन काळापासून विविध सभ्यतांमध्ये सहसंबंध अस्तित्वात होते. त्यामुळे मानवाच्या सामाजिकीकरणातून उदयास आलेल्या राज्य या संकल्पने सोबतच आंतरराज्य संबंध प्रस्थापित होण्यास सुरुवात झाली. सुरुवातीला हे संबंध राजकीय स्वरुपाचे होते. कालांतराने राष्ट्र-राज्य संकल्पनेच्या उदयानंतर या संबंधांना संस्थात्मक अधिष्ठाण प्राप्त झाले. १७८९ साली जेरेमी बेंथम यांनी “प्रिन्सिपल ऑफ मोराल्स अँड लेेजिस्लेशन” (Principal of Morals and Legislation) या ग्रंथात…
अमेरिकन आंतरराष्ट्रीय विकास संस्था (USAID) ही अमेरिकेच्या सरकारची मुख्य एजन्सी आहे, जी नागरी परदेशी मदत आणि विकास सहाय्य प्रशासित करण्यासाठी जबाबदार आहे. तिची स्थापना 1961 मध्ये अमेरिकेचे अध्यक्ष जॉन एफ. केनेडी यांनी परदेशी सहाय्य कायदा (Foreign Assistance Act) अंतर्गत केली होती. USAID चे प्रमुख उद्दिष्टे USAID चे प्रमुख कार्ये USAID मधील अलीकडील बदल या बदलांचे…
राजकीय विचारप्रणाली या जागतिक पातळीवर चर्चेच्या केंद्रस्थानी असतात. त्यांचा वापर आपल्या चर्चेत रूळला आहे. पण त्यांचा नेमका अर्थ काय आहे, त्या आपण ज्या प्रकारे वापरतो, ते खरंच विषयाला धरून आहे का? हे समजून घेण्यासाठी विचार प्रणालीचा थोडक्यात अर्थ खाली देण्यात आला आहे.
आपल्या चर्चेत नेहमी डावी, उजवी आणि केंद्रीय विचारसरणी असे शब्द येत असतात, पण त्यात नेमके कोणत्या विचारसरणीला काय म्हणावे हे उमगत नाही. ते समजावे यासाठी हे बॅनर बनवले आहे, यातही काही गोष्टी लक्षात आल्या नसल्यास चिंता करू नका. येणार्‍या काळात आपण यावर विस्तृत चर्चा करणारच आहोत. अर्थात ती चर्चा राज्यशास्त्र आणि आंतरराष्ट्रीय संबंध या विषयाच्या…
पेपर- १ राजकीय सिद्धान्त आणि भारतीय राजकारण 1) राजकीय सिद्धान्त आणि भारतीय राजकारण : १. राजकीय सिद्धान्तः अर्थ आणि दृष्टिकोन. २. राज्याचे सिद्धान्तः उदारमतवादी, नव-उदारमतवादी, मार्क्सवादी, बहुत्ववादी, उत्तर वासाहतिक आणि स्त्रीवादी. ३. न्यायः रॉल्सचा न्यायाचा सिद्धान्त आणि त्याच्या समूहलक्षी टिका यांच्या विशेष संदर्भासह न्यायाच्या संकल्पना. ४. समानताः सामाजिक, राजकीय व आर्थिकः समानता आणि स्वातंत्र्य यांमधील…
पेपर-1 राजकीय सिद्धान्त आणि भारतीय राजकारण 1) राजकीय सिद्धांत (परिचय) – संपादक राजीव भार्गव आणि अशोक आचार्य 2) अ‍ॅन इंट्रडक्शन टू पॉलिटिकल थिअरी – ओ. पी. गाबा (मराठी अनुवाद – केसागर प्रकाशन) 3) Political Theory – Andrew Heywood 4) Political Ideologies (an Introduction) – Andrew Heywood 5) भारतीय राजकीय विचारवंत – भा. ल. भोळे 6)…
